Shardiya Navratri 2024 : ३ ऑक्टोबरला शारदीय नवरात्राचा प्रतिपदा दिवस आहे. या दिवशी देवी शैलपुत्रीच्या स्वरूपाची पूजा केली जाते आणि शुभ मुहूर्तावर कलश स्थापना केली जाते.
शारदीय नवरात्र 2024 : हिंदू धर्मात नवरात्र हा उत्सव अत्यंत महत्त्वाचा मानला जातो. या नवरात्रात देवी दुर्गेच्या नऊ स्वरूपांची पूजा केली जाते, ज्यामुळे विशेष फळ मिळते. प्रत्येक वर्षी चार नवरात्रे येतात – दोन गुप्त नवरात्रे, चैत्र नवरात्र आणि शारदीय नवरात्र. बौंसी कामधेनूचे पंडित अनिरुद्ध झा यांच्या मते, या वर्षी शारदीय नवरात्राची प्रतिपदा तिथी २ ऑक्टोबर २०२४ रोजी रात्री ११:१३ वाजता सुरू होईल आणि दुसऱ्या दिवशी ३ ऑक्टोबरला १:१९ वाजता समाप्त होईल. त्यामुळे ३ ऑक्टोबरपासून शारदीय नवरात्राची सुरुवात होईल. १२ ऑक्टोबरला या उत्सवाचा समारोप होईल.
यावर्षी देवी दुर्गेचे आगमन डोलीवर होणार असून प्रस्थान हत्तीवर होईल. धार्मिक मान्यतेनुसार, देवीचा डोलीवर आगमन होणे हे रोग, शोक आणि नैसर्गिक आपत्तीचे संकेत देतं. हत्तीवर प्रस्थान होणे हा खूप पाऊस पडण्याचा सूचक आहे. चला तर मग जाणून घेऊया कलश स्थापनेचे मुहूर्त, साहित्य आणि विधी.
कलश स्थापना मुहूर्त : (navratri kalash sthapna muhurta)
शारदीय नवरात्राच्या पहिल्या दिवशी कलश स्थापना केली जाते. यावर्षी ३ ऑक्टोबरला सकाळी ६:०७ ते सकाळी ९:३० या वेळेत कलश स्थापनेसाठी शुभ मुहूर्त आहे. याशिवाय सकाळी ११:३७ ते १२:२३ या अभिजीत मुहूर्तात देखील कलश स्थापन करता येईल.
कलश स्थापना साहित्य : (navratri kalash sthapna sahitya)
कलश स्थापना करताना काही विशिष्ट वस्तूंचा वापर केला जातो. हिंदू धर्मात कलश स्थापन करणं शुभ मानलं जातं, जे समृद्धी आणि ऐश्वर्याचं प्रतीक आहे. कलश स्थापनेसाठी खालील साहित्याचा वापर केला जातो:
- जल
- पानाचा पत्ता
- अक्षत
- कुंकू
- आमच्या पानं
- मोळी
- रोली
- केसर
- दूर्वा-कुशा
- सुपारी
- फुलं
- सूत
- नारळ
- अनाज
- लाल कपडा
- ज्वारे (धान्य )
- १-२ रुपयांचा नाणं
नवरात्रि व्रत कथा मराठी मिळेल दुर्गा देवीचा आशीर्वाद, navratri vrat katha, navratri katha in marathi
Shardiya Navratri 2024 कलश स्थापना विधी
नवरात्राच्या पहिल्या दिवशी कलश स्थापना एक अत्यंत शुभ विधी मानली जाते. शारदीय नवरात्रात कलश स्थापना करताना काही विशेष पद्धतींचे पालन करणे आवश्यक असते. इथे कलश स्थापना कशी करावी याचे विस्तृत आणि सविस्तर वर्णन दिले आहे:
- देवी-देवतांचे आह्वान:
सर्वप्रथम, कलश स्थापना करण्यापूर्वी घरातील मंदिरात किंवा पूजेच्या जागी सर्व देवी-देवतांचे आह्वान करा. या आह्वानाने कलश स्थापना अधिक शुभ आणि धार्मिक होते. - मातीच्या पात्राची तयारी:
एक मोठं मातीचं पात्र घ्या. या पात्रात स्वच्छ माती घालून त्यात ज्वारे (ज्वारीचे बी) टाका. या बींवर थोडंसं पाणी शिंपडा. हे पाणी बीला अंकुरित होण्यासाठी मदत करतं, जे समृद्धीचं प्रतीक मानलं जातं. - कलश तयार करणे:
गंगाजल भरलेला एक तांब्याचा किंवा मातीचा कलश घ्या. या कलशाला लाल धागा किंवा मोळी बांधा. मोळी बांधल्यानंतर कलशात सुपारी, दूर्वा, अक्षत (तांदूळ), आणि नाणं ठेवा. यामध्ये गंगाजल असल्यामुळे कलश शुद्धतेचं प्रतीक ठरेल. - आमची पानं लावणे:
कलशाच्या काठावर ५ आमच्या पानं ठेवा. या पानांमुळे कलश पूर्ण होतो आणि ते शुभ मानलं जातं. आमची पानं जीवनशक्तीचं प्रतीक आहेत. - नारळ तयार करणे:
एक स्वच्छ नारळ घ्या. या नारळावर लाल रंगाचा कपडा किंवा चूनरी गुंडाळा. यानंतर नारळावर मोळी बांधा. हा नारळ देवीचा प्रतीक मानला जातो. - कलशाची स्थापना:
ज्या ठिकाणी कलश ठेवायचा आहे ती जागा स्वच्छ करा. प्रथम ज्वारेचं पात्र ठेवा. त्यावर कलश ठेवा आणि नंतर कलशाच्या झाकणावर नारळ ठेवा. यामुळे देवी दुर्गेचं आवाहन केलं जातं आणि कलशाची स्थापना पूर्ण होते. - पूजा आणि आवाहन :
कलश स्थापना केल्यानंतर सर्व देवी-देवतांचे आह्वान करा आणि विधिवत नवरात्र पूजेला सुरुवात करा. नवरात्रीच्या नऊ दिवसांमध्ये कलशासमोर दीप प्रज्वलित करा आणि सकाळ-संध्याकाळ पूजा करा. - नऊ दिवस कलशाची देखभाल:
कलश स्थापना केल्यानंतर पुढील नऊ दिवस मंदिरात ठेवलेला कलश आणि ज्वारे रोज सकाळ-संध्याकाळ पाण्याने शिंपडत जा. यामुळे देवीचा आशीर्वाद घरात राहील.
1. Shardiya Navratri 2024 कधी सुरु होईल? / When does Shardiya Navratri 2024 start?
Shardiya Navratri 2024 starts on October 3, 2024.
2. कलश स्थापना कधी करावी? / When to perform Kalash Sthapana?
The auspicious time for Kalash Sthapana is from 6:07 AM to 9:30 AM on October 3, 2024.
3. शारदीय नवरात्रीमध्ये कोणती देवीची पूजा केली जाते? / Which goddess is worshipped during Shardiya Navratri 2024?
During Shardiya Navratri, the nine forms of Goddess Durga, starting with Maa Shailputri, are worshipped.
4. नवरात्रीत घटस्थापना विधी कसा आहे? / What is the procedure for Ghatasthapana?
Ghatasthapana involves setting up a Kalash filled with water, placing mango leaves, and a coconut wrapped in a red cloth on top.
5.Shardiya Navratri 2024 कोणत्या रंगाचे कपडे घालावेत? / What colors are worn during Shardiya Navratri?
Each day of Navratri has a designated color, such as yellow, green, red, and blue, symbolizing different aspects of the goddess.
6. नवरात्रीत देवीचे आगमन कसा आहे? / How is the arrival of the goddess in 2024?
In 2024, Maa Durga is believed to arrive on a ‘doli,’ which signifies challenges like diseases and natural disasters.
7. देवीचे प्रस्थान कसा आहे? / How is the departure of the goddess?
The goddess departs on an elephant, symbolizing abundant rainfall.
8. घटस्थापनेची सामग्री कोणती आहे? / What items are needed for Kalash Sthapana?
The essential items include water, mango leaves, a coconut, red cloth, rice, betel leaves, and a coin.
9. नवरात्रीत उपवास कसा करावा? / How to observe fasting during Navratri?
Devotees can follow a strict fast by consuming fruits, milk, and certain grains, while avoiding non-vegetarian and spicy food.
10. शारदीय नवरात्रीचा महत्त्व काय आहे? / What is the significance of Shardiya Navratri?
Shardiya Navratri is important as it symbolizes the victory of good over evil and honors the goddess Durga’s power.
नवरात्रि स्पेशल गाणी अजय अतुल यांचा आवाजात आइका क्लिक करा